Pozorište u stigmatizovanom društvu
Većina predstava izabranih za 69. Festival profesionalnih pozorišta Vojvodine, koji će biti održan u Zrenjaninu od 12. do 18. aprila, pripada “društveno angažovanom, osvešćenom pozorištu koje se na hrabar, beskompromisan, umetnički i estetski legitiman i relevantan, način hvata ukoštac s gorućim društvenim problemima i anomalijama, prkosi im, ogoljava ih i razobličava”, izjavio je selektor Slobodan Savić.
U selekciji Savića za 69. FPPV, koji će biti održan pod sloganom Pozorište u stigmatizovanom društvu, našle su se predstave “Bilo jednom u Banatu” Željka Mijanovića i Vladimira Lazića, prema priči “Legenda o pozorištu” Igora Bojovića, u režiji Lazića (Narodno pozorište “Toša Jovanović” Zrenjanin), “Šta se dogodilo sa Bebi Džejn”, na osnovu romana Henrija Farela, u scenskoj adaptaciji Bee Ernjei i Petera Galamboša, u režiji Galamboša (NP Subotica, Drama na mađarskom jeziku), “Lisistrata” Aristofana u režiji Jovane Tomić (NP Subotica, Drama na srpskom jeziku), “Veštice iz Salema” Artura Milera u režiji i adaptaciji Nikite Milivojevića (Srpsko narodno pozorište), “Hasanaginica”, prema motivima drame Ljubomira Simovića u režiji Andraša Urbana (Novosadsko pozorište) i “Tartif”, prema motivima originalne Molijerove drame, autora i reditelja Igora Vuka Torbice (NP Sombor i SNP).
U čast nagrađenih, van konkurencije, biće izvedena predstava “Dopler” Erlenda Lua, u režiji Aleksandra Popovskog, koprodukcija SNP-a i Centra za razvoj vizuelne kulture.
Selektor Slobodan Savić, pozorišni kritičar RTS-a, ukazao je u obrazloženju selekcije da je u odnosu na prošlu i nekoliko prethodnih sezona produkcija u pozorištima Vojvodine prepolovljena, ali da je većina izabranih predstava u skladu, ili u dosluhu, sa savremenim, referentnim pozorišnim i izvođačkim praksama.
Ističući značaj njihove angažovanosti, Savić dodaje da su u većini izabranih predstava “različitim pozorišnim sredstvima, izuzetno naglašena politička i društvena značenja dramskih tekstova iz kojih proizilaze, nadograđuju ih, rekontekstualizuju, i daju im nova, savremena, aktuelna značenja i konotacije”.
Slobodan Savić, predstavljanje selekcije 69. FPPV u SNP-u
U tematskom i idejnom smislu u selekciji “dominiraju bunt i otpor stigmatizaciji, umetnički i pozorišni obračun sa manipulacijom i demagogijom kao osnovnim oruđima za ispoljavanje i održanje političke i društvene moći”, naveo je Savić u obrazloženju selekcije, koju je predstavio 11. marta na konferenciji za novinare u SNP-u.
“Otuda je, kako je dodao, opaka tendencija stigmatizacije zdravog razuma i njegovog svođenja na nulu, zahvaljujući većini izabranih predstava, vidljiva, onima koji imaju oči da vide i uši da čuju. “Ali, upravo takvi su danas stigmatizovani i prokaženi. Stigmatizacija svesti, savesti i razuma, borbe za istinu i pravdu, društvenu, socijalnu i rodnu emancipaciju, stigmatizacija nepatvorenih emocija, empatije i solidarnosti, širi se poput korova na zaparloženoj njivi”, upozorava Savić.
Prema njegovim rečima, slogan 69. Festivala ukazuje “i na stigmatizaciju društveno odgovornog pozorišta, kulture i umetnosti uopšte, pojedinaca i društvenih grupa, moralnih uzora i svetonazora, prava na mišljenje, stav, individualnost, samosvojnost, različitost, prava na otpor, bunt i nepristajanje”.
Savić napominje da dramaturgija 69. Festivala nije tek običan redosled predstava, nego “implicira poetičku, estetsku i tematsku gradaciju i razvoj, kao i gradaciju primene savremenih, referentnih pozorišnih i izvođačkih praksi”.
“Samo ovako predložen redosled omogućiće publici, kojoj se Festival pre svega obraća, da prepozna i iščita sva značenja i reference izabranih predstava, da bi lakše razumela i podnela svet, društvo i vreme u kojem živi”, dodao je Savić.
Izabrane predstave, prema njegovim rečima, “nisu bez pojedinih mana i nedostataka, pre svega na planu dramaturgije, ali i izvesnih idejnih i poetičkih lutanja, nedoumica ili nedorečenosti. Ali, sve je to razumljivo, prihvatljivo i bezmalo zanemarljivo u kontekstu aktuelne produkcije u domaćim pozorištima”.
(SEEcult.org)
