Preminuo Mustafa Musić Muja
Značajan i nezaboravni arhitekta Mustafa Musić Muja (1949-2024), jedan od osnivača Grupe MEČ davnih 70-ih godina, koju su činili još Marjan Čehovin, Dejan Ećimović (1948-2002), Slobodan Maldini i Stevan Žutić, preminuo je u Beogradu.
Svi studenti Bogdana Bogdanovića promovisali su nove pristupe i teorije arhitekture u periodu od 1975. godine i kroz dalji rad u epohama koje su prolazile do juče.
Posle čuvene grupe šestoro umetnika (Marina Abranović, Slobodan Milivojević Era, Neša Paripović, Zoran Popović, Raša Todosijevič i Gergelj Urkom), kao i grupa 143, Žestoki i drugih, i Grupa MEČ je svojim nastupom menjala pravila arhitekture i uvodila nove teorije i pristupe arhitekturi u okviru tada proširene postmoderne scene pored Beograda, kao i u Zagrebu, Ljubljani i šire. Podizanje nivoa arhitekture bio je opšti međunarodni trend, što je početkom 1980-ih dovelo do gostovanja poznatih italijanskih arhitekata od Portogezija do Rosija i drugih.
Kao i svaki kulturni pokret u istoriji kulture, i Grupa MEČ imala je značajan uticaj u jednom kratkom ali važnom razdoblju, a zatim se pristupalo individualnim praksama.
Mustafa Musić, uprkos političkim promenama i opštem stanju 1990-ih i dalje, uspeo je da stvori nezavidnu poziciju lidera novih stavova u arthitekturi i graditeljstvu.
Velike društvene promene koje su se dešavale do novog veka i dalje, u okviru Grupe MEČ, pokazale su da je samo Mustafa Musić uspeo da izvede važne primere postmoderne arhitekture. Nažalost, predivni i neponovljivi spomenici Maldinija bili su srušeni na početku devedesetih. Čehovin je tada otišao za Australiju. Ećimović, razočaran, izvršio je samoubistvo, a Žutić se trudio da održi nivo nove graditeljske prakse kojom se bavio.
Grupa MEČ, Deroko i Bogdanović
Na poziv Zorana Erića, kustosa u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, retrospektivna izložba “Grupa MEČ od 1975 do 1990” održana je u Legatu Čolaković u aprilu 2018. godine.
Kultura Beograda, nažalost, stalno gubi svoje značajne predstavnike, a takođe nažalost, ne stimuliše dovoljno one mlađe, koji bi trebalo da nastave kulturnu istoriju.
Biljana Tomić
*Naslovna fotografija: Mustafa Musić, Ulica sećanja, 1980.
