Retrospektiva Dobanovačkog
Retrospektivna izložba grafičkog dizajna Branislava Dobanovačkog, koja premijerno predstavlja i dva ciklusa angažovanih plakata nastalih protekle godine – turistički “Srbija koju volim” i seriju sa bolnim i provokativnim društvenim temama iz lične i kolektivne prošlosti i sadašnjosti, biće otvorena 7. aprila u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (MSUV) u Novom Sadu.
Izložba “Dobanovački: 44 godina posle”, čiji je autor viši kustos MSUV Vladimir Mitrović, koncipirana je kao rekapitulacija umetničkog i dizajnerskog stvaralaštva Dobanovačkog i prikazuje sve segmente njegovog bogatog opusa iz različitih oblasti grafičkog dizajna.
Na izložbi će, prvi put zajedno, biti izložen veliki broj plakata iz raznih perioda (1971-2004), koji su predstavljeni hronološki i po celinama posvećenim angažovanom plakatu i plakatima iz pojedinačnih oblasti (muzika, pozorišni festivali, likovne umetnost, izložbe i predstave novosadske Akademije umetnosti, gde je Dobanovački bio dugogodišnji profesor), saopštio je MSUV.
Uz premijerno predstavljanje dva nova ciklusa angazovanog plakata, deo izložbe posvećen je i prezentaciji znakova i piktograma, grafičkoj opremi i oblikovanju knjiga i ploča, uz brojne primere primenjene grafike i grafičkog dizajna. Posebna pažnja posvećena je crtežima i ilustracijama koji su nastajali u dugom kontinuitetu i nisu do sada integralno izlagani.
Dobanovački se još pre okončanja studija proslavio angažovanim plakatima, rađenim na konkursima za socijalističke praznike, uglavnom posvećene omladini, a izvedene posve u duhu hipi i rok kulture tokom druge polovine 70-ih. Tih dvadesetak plakatskih radova već su postali neka vrsta amblemskih primeraka umetnosti palakata kasnog jugoslovenskog socijalizma i njegove istorije grafičkog dizajna.
Da li je država zloupotrebila umetnika da ponovo podgreje svoju posrnulu i već duboko kompromitovanu ideologiju u novom, mladalačkom ruhu, ili je umetnik, kao vrsni mladi profesionalac, iskoristio državu da plasira svoje sopstvene ideje i da za to još bude nagrađen, proceniće posetioci izložbe, naveo je Mitrović.
Plakati Dobanovačkog iz 70-ih, kako je dodao, mogu se u značajnoj meri vezati za uticaje postmodernizma koji su tada zapljusnuli jugoslovenski kulturni i umetnički prostor. Dobanovački će ostati upamćen i po redovnom dizajniranju plakata za Novosadske muzičke svečanosti i Sterijino pozorje, koji su takođe deo izložbe.
Mada se posle 2004. godine Dobanovački prema sopstvenoj odluci umetnički pasivizirao, poslednjih godina su njegovi rani plakati izlagani na prestižnim izložbama jugoslovenskog grafičkog dizajna.
Dobanovački je rođen 1948. godine u Novom Sadu, gde je završio Školu za primenjene umetnosti (grafički odsek), a diplomirao je na Akademiji primenjenih umetnosti u Beogradu, na Odseku reklamne grafike u klasi prof. Miloša Ćirića (1972), gde je i magistrirao u klasi prof. Bore Likića stekavši zvanje specijaliste plakata (1974). Po završetku studija, radio je u Školi za likovne tehnicare ''Bogdan Šuput'' u Novom Sadu kao profesor grupe grafičkih predmeta, a potom kao likovni urednik u Novinsko-izdavačkom preduzeću ''Dnevnik'' (1977-1979). Od 1979. godine radio je na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, na Odseku likovnih umetnosti, prvo kao docent, pa vanredni (1989) i redovni profesor (1994), na katedri za Grafičke komunikacije, do odlaska u penziju (2013).
U umetničkoj praksi bavi se paralelno grafickim dizajnom i slobodnim likovnim interpretacijijama, kao i vizuelnim istraživanjima, uključujući i zanimanje za film, poeziju i muziku. Njegovi radovi – plakati, crteži i slike, nalaze se u brojnim kolekcijama u zemlji i inostranstvu. Od 1974. godine imao je 14 samostalnih izložbi, a učestvovao je na više od 50 kolektivnih izložbi u zemlji i na više značajnih izložbi grafičkog dizajna i bijanalima plakata u inostranstvu.
Najčešće je saradivao i realizovao radove sa dizajnerom fotografije Ivanom Karlavarisom i štamparijom “Stojkov” iz Novog Sada. Sarađivao je i sa Ateljeom 61 dajući nacrte/kartone za više tapiserija i objavio je više poetskih dela.
Plakati Dobanovačkog nalaze se u kolekcijama muzeja savremene umetnosti, zbirkama akademija i visokih škola, fondacijama plakata i privatnim zbirkama u zemlji i inostranstvu: MSUV, Pozorišni muzej Vojvodine, Muzej Vojvodine, Biblioteka Matice srpske, Sterijino pozorje, Kolekcija štamparije Stojkov (Novi Sad), Muzej savremene umetnosti, Muzej primenjene umetnosti, Istorijski muzej, Muzej istorije Jugoslavije (Beograd), Muzej suvremene umjetnosti, Nacionalna i sveučilišna biblioteka (Zagreb), Izraelski muzej (Jerusalim), Muzej savremene umetnosti (Abihoj, Danska), Umetnička kolekcija Akademije umetnosti
(Edmonton, Kanada), Kolekcija umetničke škole (Štutgart, Nemacka), fondacije bijenala plakata (Varšava, Poljska; Lahti, Finska; Meksiko Siti, Meksiko), Fondacija Trijenala plakata (Tojama, Japan), privatne kolekcije M. I. Irvin (Fort Kolin, SAD), Dansk Plakatmuseum (Danska).
Uz izložbu u MSUV je publikovana monografija umetnika, na srpskom i engleskom jeziku, sa studijskim tekstom kustosa Vladimira Mitrovića i prigodnim tekstovima Irine Subotić, Siniše Vidakovića i Zagorke Radović.
Izložba će biti otvorena do 30. aprila, a razgovor sa umetnikom i kustosom najavljeni su za 12, 19. i 26. april.
(SEEcult.org)
