Tumačenje čl. 50 Zakona o kulturi

Član 50. Zakona o kulturi, koji je izazvao pojedine nedoumice u javnosti, posebno među zaposlenima u ustanovama kulture - na koje se i odnosi, neće se primenjivati na one koji su se zaposlili pre stupanja na snagu krovnog zakona.

Član 50. Zakona o kulturi, koji je izazvao pojedine nedoumice u javnosti, posebno među zaposlenima u ustanovama kulture - na koje se i odnosi, neće se primenjivati na one koji su se zaposlili pre stupanja na snagu krovnog zakona.

Član 50 Zakona o kulturi propisuje da lice koje obavlja umetničke, programske ili stručne poslove u ustanovi, zasniva radni odnos ugovorom o radu na period do tri godine, sa mogućnošću ponovnog zaključivanja, kao i da radni odnos može zasnovati samo ako je takva mogućnost predviđena aktom o organizaciji i sistematizaciji poslova ustanove.

Prema tumačenju tog člana zakona, objavljenom na sajtu Ministarstva kulture, to znači da će samo lica koja obavljaju umetničke, programske ili stručne poslove u ustanovi, ubuduće zasnivati radni odnos ugovorom o radu na period do tri godine, sa mogućnošću ponovnog zaključivanja ugovora. Zakon se ne odnosi se na lica koja već obavljaju te poslove u ustanovi, a radni odnos na neodređeno vreme su, u skladu sa odredbama Zakona o radu, zasnovala u ustanovi kulture pre stupanja na snagu novog zakona, odnosno dana početka njegove primene.

Pritom zasnivanje radnog odnosa ugovorom o radu na period do tri godine predstavlja samo mogućnost, i to samo ako je predviđena aktom, odnosno pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova.

U skladu sa stavom 6. člana 50 Zakona o kulturi, ministar kulture će utvrditi listu umetničkih, programskih ili stručnih poslova u ustanovama kulture čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina, odnosno jedinica lokalne samouprave, na kojima se radni odnos može zasnovati ugovorom o radu na period do tri godine.

Ukoliko je trogodišnji ugovor zasnovan sa osobom koja je za vreme trajanja tog ugovora počela da koristi pravo na porodiljsko odsustvo i odsustvo sa rada radi nege deteta, ugovor o radu biće produžen do isteka perioda korišćenja prava porodiljskog odsustva i odsustva sa rada radi nege deteta.

Zakonom o kulturi utvrđeno je pritom drugačije rešenje od rešenja utvrđenog u članu 187. stav 2. Zakona o radu, kojim je propisano da zaposlenom za vreme trudnoće, porodiljskog odsustva, odsustva sa rada radi nege deteta i odsustva sa rada radi posebne nege deteta, koji je zasnovao radni odnos na određeno vreme, može da prestane radni odnos po isteku roka za koji je zasnovan.

Pravo na porodiljsko odsustvo i odsustvo sa rada radi nege deteta je pravo iz radnog odnosa, i njihovo ukupno trajanje regulisano je odredbama Zakona o radu.

Zaposleni na umetničkim, programskim ili stručnim poslovima koji su navršili više od 20 godina ukupnog staža osiguranja (muškarci), odnosno više od 17 i po godina staža (žene) uključujući i staž osiguranja koji se računa sa uvećanim trajanjem, mogu zasnovati radni odnos na neodređeno vreme, u skladu sa odredbom stava 4. člana 50 Zakona o kulturi.

Odredbom stava 5. tog člana propisano je da se poslovi i posebni uslovi za izbor i rad lica koja obavljaju umetničke, programske ili stručne poslove (reizbor, audicija za umetničke poslove, recenzija za stručne poslove, kontinuirani doprinos u obavljanju umetničkih ili programskih stručnih poslova i dr.) utvrđuju aktom o organizaciji i sistematizaciji poslova ustanove.

Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova ustanove kulture utvrđuju se poslovi i posebni uslovi za izbor i rad lica koja obavljaju umetničke, programske ili stručne poslove.

Potrebno je naglasiti da se na prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih u ustanovama kulture, koje nisu regulisane odredbama Zakona o kulturi, primenjuju odredbe Zakona o radu.

(SEEcult.org)