Preminuo Đilo Dorfles
Italijanski kritičar umetnosti, slikar i filozof Đilo Dorfles (Gillo) preminuo je 2. marta u Milanu u 108. godini.
Piše: Biljana Tomić
Dorfles je bio značajna ličnost, jedan od velikih stubova italijanske kulture, nosilac najvećih kulturnih i nacionalnih odličja i priznanja.
Bio je veliki poznavalac, stvaralac, promoter i učesnik velikih kulturnih manifestacija - skoro da nije bilo oblasti kojom se nije bavio, pocev od umetnosti, preko dizajna, arhitekture, do mode, kiča, estetike, filozofije... Takođe, bio je i slikar sa uspešnom karijerom, posebno u poznim godinama. Bio je dobrodržeći i aktivan do kraja života.
Kao Tršćanin, poznavao je dobro posleratnu Jugoslaviju, čak je govorio i slovenački i srpsko-hrvatski jezik. Podržavao je kulturna dešavanja, umetnike i programe. Pedesetih godina sarađivao je sa Aleksom Čelebonovićem, bio je blizak i sa Miodragom Protićem i pisao je o njemu, kao i o drugim umetnicima. Često je govorio da smo talentovan narod i skloni umetnosti.
Gostovao je u Studentskom kulturnom centru u Beogradu 6-7. juna 1973, povodom izložbe “Italy - The New Domestic Landscape” (MoMA, 1972) i učestvovao je u razgovoru italijanskih i jugoslovenskih arhitekata, dizajnera i kritičara o mogućnosti menjanja okoline, ponašanja pojedinaca i društva putem dizajna. Pored Dorflesa, učestvovali su i Vittorio Gregotti (Rim), Enzo Mari (Milano), Manfredo Tafuri (Venecija), Filiberto Menna (Rim), Germano Celant (Đenova), Stane Bernik, Matija Murko (Ljubljana), Matko Meštrović, Fedor Kritovac (Zagreb), Miloš Perović, Nenad Novakov, Slobodan Mašić, Ješa Denegri, Dunja Blažević i dr.
Đilo Dorfles je pratio redovno kulturne programe i tako smo se sretali na otvaranjima bijenala ili drugih smotri. Čak i u poznim godina, na početku 21. veka, često je govorio kako bi rado došao u Beograd. Međutim, u intenzivnim promenama posle 90-ih, bilo je teško naći prostor i finansijsko pokriće. Šteta!
Objavio je veliki broj knjiga, časopisa i drugih priloga, a mnoge od njih uticale su na zbivanja 60/70-ih.
La moda della moda, Collana I turbamenti dell'arte n. 8, Genova, Edizioni Costa & Nolan, 1984.
L'architettura moderna Milano, Garzanti, 1972 [I ed. 1954].
Nuovi riti, nuovi miti, Torino, Einaudi, 1965.
Kitsch e cultura, in Aut Aut, 1,1., 1963.
Il disegno industriale e la sua estetica, Bologna, Cappelli, 1963.
Simbolo, comunicazione, consumo, Collana Saggi, Torino, Einaudi, 1962.
Ultime tendenze nell'arte d'oggi, Collana Universale Economica n. 356, Milano, Feltrinelli, 1961.
Il divenire delle arti, Collana Saggi n.243, Torino, Einaudi, 1959.
Le oscillazioni del gusto e l'arte moderna, Collana Forma e vita, Milano, Lerici, 1958.
*Foto: Niccolò Caranti - Own work, CC BY-SA 3.0
