PLUTUJUĆI, TIJANA DUJOVIĆ LIŠČEVIĆ, GALERIJA LUČA, HERCEG NOVI
/ Vladana Spaic Kosic
POVODOM IZLOŽBE PLUTUJUĆI TIJANE DUJOVIĆ LIŠČEVIĆ U GALERIJI LUČA, U OKVIRU MANIFESTACIJE NOĆ KULTURE, JUL.2013. U HERCEG NOVOM
Artistički manevar na savremenoj srpsko-crnogorskoj keramičkoj sceni, pokrenula je između ostalih malobrojnih umjetnica i individualnost Tijane Dujović Liščević. Svijest o utilitarnoj keramici, o dekoru u svrsi formalne opne, plastičke definicije predmeta, odavno se prestalo misliti. Sada, govorimo o keramičkoj praksi kao angažovanoj umjetničkoj varijanti koja u sebi sjedinjuje sve njene diverzitete, zidne panoe i instalacije izrađene kombinovanim tehnikama i materijalima.
Oslobođena umjetnička ideja, tako manipulativna u ostalim medijima, u keramici je donijela nove ideje, analitička promišljanja, multidisciplinarne eksperimente. Profil vremena implicira određene estetske principe, nosi i bremenitost šireg istorijskog koncepta, te artefakti koji nastaju, uistinu se tvore u okvirima duhovne i materijalne kulture. No, kriterijumi prošlosti modulirali su određeni umjetnički izraz, koji je stasavao, te bivao afirmisan novim shvatanjima...
Kada se jedan osobeni keramički princip posmatra kroz saznajnu individualnost, svakako da ne čudi ovakav umjetnički prosede, prikazan na izložbi Plutujući u Galeriji Luča. Strpljivim intimističkim koncipiranjem forme, ona daje čvrstinu napetim sintetičkim volumenima, a oni se dopunjavaju, ostavljaju mjesta za one koji će tek u kreativnom naponu nastati. Svjetlost koja dopire do plohe sa razgranatim kompleksom poteza načinjenim diferentnim materijalima, daje specifične vrijednosti reljefnosti plastičkog riješenja. Ponoća konture i oblika dobija se difuzijom svijetlosnog sklopa koji obavija i klizi kroz razuđenost plastike, te nenadno zastaje i nestaje na usecima, prelomima ili se lomi i razlaže na više malih planova.
Skulpturalna plastika, postavljena na oivičenim panoima, postaje opredmećeni crtež broda koji iz gipsane opne izlazi jedrima od žice i lake bojene platnene plahte. To je determinisani okvir iz kojeg izranja oštra krma, koja para fiktivne krajeve predstave. Minuciozno obrađeni detalji, slike-objekta kao kakve kinetičke igračke, ili čulni kalderovski mobili koji dobijaju u svojoj diskrepanci posredstvom vazdušnog ubrzanja, svjedoče o novoj vizuri i analitičkom pristupu uslijed ispitivanja plastičkih dometa u okvirima novih oblikovnih riješenja: opredmećenih crteža. Radovi koji animiraju i modifikuju prostor, te optičkom igrom nagovještavaju realističnost kretanja, svojom egzistencijom, oplemenjuju zid na kome se nalaze.
Iscrtavanje keramičke podloge, ili porculanske opne, definicija i oblikovanje kontura metalnim žicama koje nose segmente platna, amorfne manifestacije od terakote, gipsa, indukuju kompleksnu simboliku, jednu novu izražajnu gestualnu poetiku prožetu ličnom emocionalnom snagom. Mentalnom dekonstrukcijom materije, počinje predigra razvojnoj koncepciji umjetničkog djela, kojega Tijana iznova gradi, ali svojim sredstvima. Taj proces razaranja je kreativni pretekst u umjetničkom rukopisu, koji implicira korišćenje što efektnijih i podesnijih sredstava koji sada drugačijom vizurom iz svakog ugla, daju nove interpretacije, preformulacije postojećih karakteristika objektne reprezentacije.
Keramička instalacija, otvorenih sferičnih oklopa školjke, prekrivenih mrežnim rasporedom sitnih narativnih prozoraca, kao kakvo sazvežđe simbola, ili ilustrovanih narativa, u svom središtu donosi konični prikaz, nalik svevidjećem oku. Kružni oblici sa aluzijama na vremensku prolaznost, dragocjenost proživljenog trenutka, ostaju u koricama otvorene školjke, centralne instalacione izvedbe ove izložbene koncepcije.
Crtež kao esencijalna suština prikazanih djela, definisan je i dorađen potezima četke, slojevito oplemenjen, transponovan u formu, te kombinovan izražajnošću upotrebljenih materijala. Slike – objekti, opredmećeni crteži, uobličeni panoi koji se pojavljuju fragmentarno ili u cijelosti estetski izdominirani, daju utisak o njenom subjektivnom izrazu. Ovaj osoben pristup keramičkoj plastici, eksponirana sekvenca koju bilježimo, jeste samo jedno djelatno zastajkivanje, te proispitivanje daljih nauma u smjeru osmišljavanja narednih umjetničkih podviga ove darovite umjetnice.
Vladana Spajić Kosić